Freelance yazarlık backpackerlar için ideal bir iş gibi görünür... ta ki ilk işi almaya çalışana kadar. Portföyün yok, referansın yok, kim seni tanıyor ki?

Bak şimdi, ben 2019'da Romanya'da ilk yazı işimi aldığımda aynı sorunlarla boğuşuyordum. hostel odasında laptop açmış, Upwork'e bakıyordum. Sıfırdan başladım ve 48 saat içinde ilk 50 dolarlık işimi kaptım. Sonra 100 dolarlık, sonra 300 dolarlık... Şimdi sana bu süreçte işe yarayan taktikleri anlatacağım. Motivasyon değil, somut adımlar.

Platform Seçimi: Upwork Değil

Herkes Upwork der. Ben de öyle yaptım başta. 3 hafta harcadım, tek teklif alamadım. Sorun şu: Upwork'te Pakistan'dan, Hindistan'dan yazarlar kelime başına 0.01 dolar'a çalışıyor. Sen 0.05 dolar istediğinde bile pahalısın.

Şimdi dinle. 2023'te Contently diye bir platform keşfettim. Orta ve üst segment müşteriler var, kelime başına minimum 0.10 dolar ödüyorlar. Ama asıl işe yarayan başka bir şey: Problogger Job Board. Günde 10-15 yeni ilan çıkıyor, çoğu 100-300 dolar arası tek seferlik işler.

Bir de Mediabistro var. Daha profesyonel, daha az rekabet. Aylık 30 dolar üyelik istiyor ama ilk ayı bedava. Ben oradan 250 dolarlık bir blog yazısı işi aldım, müşteri sonra 4 ay daha çalıştırdı beni.

Portföy Sorunu: Kimse Bilmiyor Ama Çözümü Çok Basit

Portföyün yoksa yapamam diyorlar. Yalan. Ben şöyle yaptım:

Medium'da 3 yazı yazdım. Konu: backpacking taktikleri. Başlıklar: "How I Traveled Southeast Asia on 15 Dollars a Day", "The Hostel Etiquette Nobody Talks About", "Why Your Travel Insurance Will Reject Your Claim". Her biri 800-1000 kelime. Toplam süre: 6 saat.

Sonra bu yazıları LinkedIn'e de attım. LinkedIn'de seyahat yazıları iyi performans gösteriyor çünkü herkes tatil hayali kuruyor.

Eee, bu 3 yazı benim portföyüm oldu. İş başvurularında "published writer on Medium" yazdım. Kimse Medium'un herkesin yazabildiği bir platform olduğunu sorgulamadı.

İlk Teklifi Gönderirken Yaptığım 4 Şey

Problogger'da "Travel blog writer needed, 5 articles, 500 dollars" diye bir ilan gördüm. Romanya'da hostel yatağında oturuyorum, heyecandan elim titriyor.

Teklif metnini şöyle yazdım:

1. Kişiselleştirme: İlanı veren adamın websitesine girdim. "Mark's Adventure Blog" diye bir site. 10 dakika sitede gezindim, hangi tarz yazılar paylaşıyor diye baktım. Sonra teklifime şunu yazdım: "I noticed your recent article about hiking in Patagonia. I spent 3 months there and have specific insights about lesser-known trails."

Genel bir "I'm a good writer" cümlesi kurmadım. Spesifik oldum.

2. Örnek başlık: Teklif metninde 3 tane başlık önerdim. Bedava. "5 Patagonian Trails Without Tourist Crowds", "How to Camp Wild in Torres del Paine (Legally)", "The Real Cost of Hiking Patagonia: My 90-Day Budget Breakdown".

Bu başlıkları görmesi 30 saniye sürdü ama beni diğerlerinden ayırdı.

3. Kısa tutma: Teklif metnim 150 kelimeydi. Uzun CV, uzun açıklamalar yok. Kim olduğum, neden uygun olduğum, ne zaman başlayabileceğim. Hepsi bu.

4. Fiyat oyunu: İlan 5 makale için 500 dolar diyordu. Ben 450 dolar dedim. "First-time collaboration discount" dedim. 50 dolar fark büyük değil ama müşteriye "bu adam iş istiyor, ciddiye alıyor" mesajı verdi.

İlk İşi Aldıktan Sonra: Referans Tuzağı

Şimdi sen ilk işi aldın diyelim. 5 makale yazdın, 450 dolar aldın. Sırada ne var?

Bak, en büyük hata şu: parayı alıp işi bitiriyorsun. Yanlış. İşi bitirmeden önce müşteriye şunu sor: "Would you be open to writing a short testimonial for my portfolio?"

Ben bunu Romanya'daki ilk müşterime sordum. Adam 4 cümlelik bir referans yazdı. Sonra bu referansı LinkedIn profilime ekledim, bir de Google Docs'ta basit bir portföy sayfası yaptım.

İkinci işi ararken bu referansı gösterdim. Müşteri "Oh, you worked with Mark? I know his blog" dedi. İş kapandı.

Referansı Nasıl İstersin?

Direkt "Can you write a testimonial?" deme. Şöyle sor: "I'm building my portfolio. Would you mind writing 2-3 sentences about our collaboration? I can send you a draft if that's easier."

Draft gönderme kısmı önemli. Çoğu insan ne yazacağını bilemez, sen taslak gönderirsen işi kolaylaştırırsın. Ben şöyle bir taslak göndermiştim:

"Esat delivered 5 high-quality articles on time. His writing style matched our blog perfectly, and his backpacking experience added authenticity to the content. I'd work with him again."

Müşteri bunu biraz değiştirdi, gönderdi. İşte referans hazır.

Cold Email: Kimse Sevmez Ama İşe Yarıyor

Platformlarda iş aramak yetmez. Aktif olarak müşteri bulman lazım. Ben buna soğuk e-posta diyorum.

2022'de Arnavutluk'ta bunu denedim. Backpacking nişinde 30 tane blog buldum. Küçük bloglar, 50-100 makale var ama düzenli güncellenmiyor. Demek ki içerik sıkıntısı var.

Her birine şu e-postayı gönderdim:

"Hi [İsim], I came across [Blog Adı] while researching budget travel resources. I noticed your last post was from [Tarih]. I'm a freelance travel writer and backpacker. I'd love to contribute 2-3 articles to your blog at no cost to see if we're a good fit. Let me know if you're interested."

30 e-postadan 4 cevap aldım. 2 tanesi bedava yazı teklifi kabul etti. Bedava yazdım ama portföyüme 2 yeni link eklendi. Sonra bu bloglardan birine ücretli yazmaya başladım, makale başına 75 dolar.

Cold Email'de Dikkat Edilecekler

Kısa tut. 100 kelime maksimum. Uzun e-postalar okunmuyor.

Kişiselleştir. "I noticed your last post about Bali" gibi bir cümle ekle. Göstersin ki gerçekten siteyi gezdin.

Bedava teklif et. İlk 2-3 yazı bedava olsun. Portföy için değerli, para sonra gelir.

Fiverr: Herkes Küçümsüyor, Ben 600 Dolar Kazandım

Fiverr'ı herkes küçümsüyor. "Ucuz işler, düşük kalite müşteriler" derler. Kısmen doğru ama sen stratejiyle kullanırsan işe yarıyor.

Ben Fiverr'da "Travel Blog Article - 800 words" diye bir hizmet açtım. Fiyat: 50 dolar. İlk 2 hafta hiç sipariş gelmedi. Sonra fiyatı 35 dolara düşürdüm, "New Seller Discount" yazdım.

İlk sipariş geldi. Bir Amerikalı, kendi seyahat blogu için yazı istiyordu. 800 kelime, konu: "Budget travel tips for Japan". 4 saat çalıştım, 35 dolar kazandım. Saat başı 8.75 dolar. Kötü değil.

Ama asıl kazanç şu: müşteri memnun kaldı, 5 yıldız verdi. Sonra Fiverr dışında benimle çalışmak istedi, makale başına 100 dolar ödedi. 6 ay boyunca ayda 3-4 makale yazdım. Toplam 2400 dolar.

Fiverr'ı müşteri bulma aracı olarak kullan. İlk işi orada yap, sonra müşteriyi platforma dışına çek.

Zorluklar: Kimse Anlatmaz Ama Var

Şimdi gerçekçi olalım. Freelance yazarlık kolay değil, özellikle ilk 2-3 ay.

Ödeme gecikmesi: İlk müşterim işi bitirdikten 3 hafta sonra ödeme yaptı. "Accounting department" bahanesi. Ben Romanya'da hostel parasını düşünüyorum, adam 3 hafta bekletiyor. Çözüm: işe başlamadan önce "50% upfront, 50% on delivery" diye anlaş. Ya da en azından net ödeme tarihi iste.

Revizyon talebi: Bir müşteri 1200 kelimelik makaleyi 4 kez revize ettirdi. Sebep: "ton" uygun değilmiş. Başta ton örneği istemeliydim. Şimdi her işte "Can you share a sample article that matches your preferred tone?" diye soruyorum.

Düşük fiyat baskısı: Bir müşteri 2000 kelime için 40 dolar teklif etti. Kelime başına 0.02 dolar. Reddettim. Sen de reddet. Zamanın değerli, düşük fiyata çalışırsan kendini tüketirsin.

Aksiyon Planı: Yarın Ne Yapacaksın?

Teori bitti, şimdi pratik. Yarın sabah laptop aç, şunları yap:

Gün 1: Medium'da 1 yazı yaz. 800 kelime, backpacking konulu. Başlık çekici olsun. Aynı yazıyı LinkedIn'e de at.

Gün 2: Problogger Job Board'a gir. 5 ilan bul, hepsine teklif gönder. Her teklif 150 kelime, kişiselleştirilmiş.

Gün 3: 20 seyahat blogu bul, cold email gönder. Bedava 2 yazı teklif et.

Gün 4: Fiverr'da profil oluştur. "Travel blog article" hizmeti ekle, fiyat 35 dolar.

Gün 5-7: Cevap bekle, gelen tekliflere hızlı dön. İlk işi kap.

Bu 7 günlük plan benim Romanya'da uyguladığım plan. İşe yaradı. Senin için de yarayacak.

Şimdi git, başla. İlk işi alınca bana haber ver.